? مشکلات و راهکارها
جایگاه «کتاب» در خانه ها و خانواده های ما کجاست؟
منظور جای آن در تاقچه ، قفسه و کمد نیست ، بلکه از نظر « فرهنگ کتابخوانی» و انس با مطالعه و مرجع قرار دادن کتاب برای حل مشکلات فکری و اخلاقی و افزایش مطالعات دینی و تاریخی و ارتقای سطح آگاهی های اجتماعی و سیاسی و کسب مهارت های بیشتر در زمینه تربیت ، خودسازی ، مدیریت خانه ، برخورد با دیگران ، نظم و ... است.
به عبارت دیگر ، آیا« کتاب » در سبد فرهنگی خانه ما جایگاهی دارد؟ ایا به کتاب و مجله هم به عنوان یکی از ِ« نیازها» که برای تأمین آن هزینه ای را متحمل می شویم ، می نگریم؟
وقتی سخن از خانه و کتاب است ، بحث «کتابخانه» هم به میان می آید. آیا کتابخانه های عمومی شهر خود را می شناسیم؟ آیا عضو کتابخانه هستیم؟ فرزندانمان را با کتابخانه ها هم آشنا می کنیم؛ تا یکی از جاهایی را هم که می توان برای تفرج رفت (البته تفرج روحی و فکری)کتابخانه دانست؟ آیا در خانه « کتابخانه خصوصی » داریم ؟ و اگر هست ، چه نوع کتاب هائی و از کدام نیسندگان و برای چه مخاطبانی؟
کسی را می شناسم که برای تشویق بچه های خود ، به جای خریدن پفک و بستنی ، کتاب و مجله می خرد، البته شوق مطالعه را هم قبلا در فرزندان ایجاد کرده است.
روزی یک سئوال علمی مطرح کرد و یافتن پاسخ را بین افراد خانواده اش به مسابقه گذاشت و از آنان خواست تا جواب را از بین کتاب های موجود در خانه پیدا کنند. البته آری قیمت کتاب و نشریات در وضع کنونی جامعه ما بسیار گذاف و بالاست. اما مشکل گرانی کتاب نیست ؛ چطور برای یک دست لباس و برای چند بار پوشیدن و پز دادن و خودنمائی ده ها و شاید صد ها هزار تومان می پردازیم ، ولی برای خریداری یک دور کتاب های علمی مورد نیاز فرزندانمان کوتاهی می کنیم. آری مشکل گرانی کتاب نیست، مشکل من و شما ، بها ندادن به این فرهنگ است که فرزندان و دوستان خود را با محیط های فرهنگی و کتابخانه های محله و شهر خود آشنا کنیم. آری مشکل اینجاست. به عقیده منِ حقیر مساجد بهترین نقطه برای تقویت روح مطالعه در افراد است.
***
در مطالعه ، معمولا در پی آنیم که کتابی بخوانیم سودمند ، راه گشا ، سازنده ، متقن و استوار ، آکاهی بخش و بیدارگر ، با محتوائی در سطح بالا ، با قلمی در سطح فکرمان ، با بیانی متناسب با فهممان ، از نویسنده ای مطمئن و دلسوز و آگاه ، که هم «نیاز» ما را بشناسد ،هم بهترین «چاره ها» را برای مشکلات ما ارائه دهد.
کدام یک از ویژگی هاست که در قرآن نیست؟
پس قرآن «خواندنی» ترین کتاب است. جالب است که نام این کتاب هم از همین قرائت است ؛ قرآن یعنی آنچه قرائت می شود، آنچه خواندنی است و ... یعنی خواندن.
رابطه ما با این خواندنی ترین کتاب عالم هستی که سخنان آفریدگار جهان را در بر دارد و مخاطبش همه انسان ها در همه زمان ها و مکان هایند، چگونه است و چگونه باید باشد؟
کتاب آسمانی ما نامش قرآن است و خواندنی . دستورهای مکرر قرآن هم این است که تا می توانید قرآن بخو انید:«فاقرءوا ما تیسر من القرآن»
اگر قرآن را از بهترین خط و نفیس ترین چاپ هم تهیه کنیم ، ولی آن را نخوانیم ، یا نتوانیم بخوانیم، « رابطه» ما و قرآن قطع شده است.
در سوی دیگر اگر نوشته ای را بخوانیم ولی چیزی نفهمیم باز هم رابطه یاد شده میان ما و آن کتاب قطع شده است. کلام برای ایجاد رابطه است، چه کتبی باشد چه شفاهی. اگر سخنان را درک نکنیم ، آن ارتباط حاصل نشده است.
مطالعه همراه با اندیشه و تدبر ، هم توصیه خود قرآن است« افلا یتدبرون القران» هم رهنمود بزرگان دین.
باری ... نگاه متدبرانه و کنجکاوانه به قرآن لازمه ارتباط با آن است.
البته این سیر هنوز ادامه دارد یعنی این رابطه هنوز درست و کامل برقرار نشده است ، عمل به این کتاب مهمترین و کارسازترین و لازمترین رابطه با قرآن است.
اگر قرآن کتاب قانون است ، باید به مقرراتش پایبند بود.
اگر کتاب هدایت و ارشاد است باید از آن رهنمود گرفت.
اگر سرچشمه خوبی و موعظه و پند است ، باید گوش دل به مواعظش سپرد، و بالاخره به دستورات آن عمل نمود. اما مراد از این همه سخن این است که سه گامی که مطرح شد یعنی قرائت قرآن ، تدبر در قرآن و عمل به آن ، در قالب جلسات قرآئت قرآن مساجد قابل نمود است که اگر این جلسات بدرستی هدایت و برنامه ریزی شوند می توانند بهترین و زیباترین رابطه ها را میان انسان و خدا برقرار سازند.
***
میان ما و دیگران ، نه «خط فاصله» ، بلکه باید «خط رابطه» برقرار باشد.
آنچه این خط را برقرار می سازد و در صورت برقراری ، استوارتر می کند ، پذیرش «حق» دیگران و مراعات «حقوق» مردم و برخوردی حق شناسانه ، متواضعانه ، مردم خواهانه، همراه با گذشت، ایثار و نوع دوستی است.
در پایان این عریضه
اول تشکر می کنم از اینکه وقت گرانبهای حویش را در اختیار این حقیر قرار دادید و دعوت می کنم تا بنده را از نقطه نظرات سازنده خود مطلع سازید و توجه شما را به این نکته معطوف می کنم که در این جهان ارتباطات و اثر گذاری و اثر پذیری چه خوب است انسان خود را در مقابل آماج شبیخوان ها و هجوم های فرهنگی نادرست بیگانه بیمه کند و این بیمه نامه به نظر بنده چیزی نیست جز مسجد و جلسات قرائت قرآن. چه خوب است برای تعالی فرزندان و انان که دوستشان داریم این ارتباطات را ارتباطاتی سالم قرار دهیم. سالمترین ارتباطات که می تواند بر سایر آنها نیز اثراتی بگذارد همانگونه که عرض کردم ارتباط با مساجد و جلسات قرائت قرآن است که بنده از والدین محترم تقاضا دارد بستر مناسب تری جهت ارتباط بیش از پیش دلبندانتان با این کانون و مهر و دوستی و تعالی فراهم سازید .
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
احسان روشن نیا
15 محرم الحرام 1429هـ .ق
| [ کلمات کلیدی ] :
